İran’da iki aday cumhurbaşkanlığı yarışından çekildi

İran’da yarın yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde muhafazakâr siyasetçiler Emir Hüseyin Kadızade Haşimi ve Ali Rıza Zakani adaylıktan çekildi.

İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Yardımcısı Kadızade Haşimi’nin helikopter kazasında ölen Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin halefinin kim olacağının belirleneceği seçim yarışından çekildiği belirtildi. 2021 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların yüzde 3,5’ini alan Kadızade Haşimi, aşırı muhafazakâr Şehitler ve Gaziler Vakfı’nın yöneticiliğini yapıyor.

Kadızade Haşimi dün akşam sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda adaylıktan çekildiğini belirterek, “devrim cephesini güçlendirmek için” diğer muhafazakâr adaylara da aynı tutumu izleme ve tek bir aday üzerinde uzlaşma çağrısında bulundu.

Kadızade Haşemi’nin ardından Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani de bugün yaptığı açıklamada, yarın yapılacak seçimlerde aday olmayacağını duyurdu. Zakani de diğer muhafazakâr adaylar lehine adaylıktan çekildi.

Dört aday yarışacak

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin 19 Mayıs’ta meydana gelen helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından gelecek yapılması gereken cumhurbaşkanlığı seçimleri öne çekildi.

Reformist kanattan Pezeşkiyan favoriler arasında Fotoğraf: Shadati/Xinhua/picture alliance

Anayasayı Koruyucular Konseyi, 28 Haziran Cuma günü yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri için 80 adaydan sadece altı adayın başvurusunu kabul etmişti. Seçimler öncesinde iki adayın geri çekilmesi ile yarın yapılacak seçimlerde dört aday bulunuyor. Reformist aday Mesud Pezeşkiyan’ın yanı sıra muhafazakâr adaylar Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Said Celili ve eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi cumhurbaşkanı seçilmek için yarışacak.

Pezeşkiyan favoriler arasında

Yaklaşık 61 milyon seçmenin bulunduğu İran’da reformist kanattan Mesud Pezeşkiyan seçimin favorileri arasında gösteriliyor. Eski cumhurbaşkanları Hasan Ruhani ve Muhammed Hatemi ile eski Dışişleri Muhammed Cavid Zarif Pezeşkiyan’ı seçme çağrısında bulunurken, bazı İranlılar Tebrizli kalp cerrahı Pezeşkiyan’ın siyasi deneyiminin yeterli olmadığı görüşünü savunuyor. Pezeşkiyan, yaklaşık 20 yıl önce Sağlık Bakanlığı görevinde bulunmuştu.

İran’da cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde adaylar televizyonda karşı karşıya geldiFotoğraf: Morteza Fakhri Nezhad/IRIB/AP/picture alliance

Seçilmesi muhtemel diğer isimlerin ise muhafazakâr kanattan Kalibaf ile aşırı muhafazakâr siyasetçi Celili olduğu belirtiliyor. Devrim Muhafızları mensubu Kalibaf ise Pezeşkiyan’a kıyasla deneyimli bir siyasetçi. Batı ile yapılan nükleer müzakerelere katılan Celili’nin de sertlik yanlısı muhafazakâr kesimin oylarını alabileceği tahmin ediliyor.

Adaylar seçim kampanyası süresince televizyonlardan enflasyon ve İran parasının değer kaybetmesi gibi ülkenin ekonomik sorunlarını çözmeyi vadetti. Ancak Uluslararası Kriz Grubu’ndan Ali Vaez “devlet ve toplum arasında derinleşen uçurumun” yarattığı sorunları çözme konusunda hiçbir adayın “somut bir plan” sunmadığına dikkati çekiyor.

Jina Mahsa Amini’nin başörtüsü takmadığı gerekçesiyle gözaltında hayatını kaybetmesi sonrasında ülkede aylarca devam eden protesto gösterileri ve başörtüsü konusu da seçim öncesinde gündemdeki konulardan biri oldu. Muhafazakâr adaylar başörtüsü konusundaki sert tutumu sürdürecekleri mesajını verirken, Pezeşkiyan ise “40 yıl boyunca başörtüsü sorununu çözmeye çalıştık ama durumu sadece kötüleştirdik” eleştirisi getirdi.

Bu arada İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney seçimlere katılma çağrısı yaptı. 2021 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde seçimlere katılım oranı yüzde 49 civarında kalmıştı.

dpa, AFP/JD, BÖ

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?